PROVOKE is een acroniem dat gebruikt wordt als model om huidafwijkingen (efflorescenties) op een systematische manier te beschrijven. Het concept is in de Nederlandse taal uitgewerkt door Sillevis Smitt en van Everdingen in het leerboek Dermatovenereologie voor de eerste lijn. Efflorescenties (Latijn voor ‘opbloeisels’) zijn gedefinieerde veranderingen aan de huid die typerend kunnen zijn voor een bepaalde huidziekte, en die de huidziekte vormen. Een huidziekte kan opgebouwd zijn uit één of meerdere efflorescenties, bijvoorbeeld één of meerdere papels of plaques. Over de preciese definitie van de efflorescenties bestaat internationaal geen consensus. Op huidziekten.nl worden de definities van Sillevis Smitt aangehouden, met kleine correcties om niet strijdig te zijn met het leerboek van Bolognia. Zie verder onder efflorescenties.

P Plaats
R Rangschikking
O Omvang
V Vorm
O Omtrek
K Kleur
E Efflorescentie


Als voorbeeld wordt hieronder pityriasis rosea beschreven volgens PROVOKE.



PROVOKE: (zie ook onder efflorescenties)
P op romp en proximaal deel extremiteiten
R symmetrisch gedistribueerde, ovale laesies met lengte-as volgens de splijtlijnen van de huid (dennenboom configuratie)
O lenticulair tot nummulair (1-2 cm) groot
V ovaalvormige roze-rode plekjes met pityriasiforme schilfering. De oudere vertonen centrale verbleking en een fijne schilferzoom binnen de rode rand (medaillon)
O scherp begrensd
K roze rood / bleek centrum
E erythematosquameuze plaques (NB: zeer zelden vesiculeus, vesiculobulleus)

Prints:
Lijst Efflorescenties (PDF)
Lijst Rangschikkingen (PDF)
Lijst PROVOKE (PDF)




Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.