Pyoderma (
pyodermie,
pyodermieën) betekent letterlijk
etterende
huidziekte. De term wordt gebruikt voor een groep van meestal
door
Staphylococcus aureus of
Streptococcus pyogenes veroorzaakte
huidinfecties. Maar ook, en dat kan verwarrend zijn, voor
neutrofiele
dermatosen waarbij wel pusvorming optreedt maar geen bacteriën
betrokken zijn, zoals
pyoderma gangrenosum. Bij pyodermie
door bacteriën (zie de specifieke subgroepen) kan behandeld worden met lokale
antibacteriële producten, of met orale (of intraveneuze) antibiotica. Bij recidiverende
bacteriële pyodermieën nagaan of er een onderliggende afweerstoornis is (slecht
gereguleerde DM, HIV, immunosuppressiva, chemotherapie, leukopenie, tot krabben
leidende ziektes, atopisch eczeem, Stafylokokken dragerschap, SLE, chronic granulomatous
disease, SCID). Bij pyoderma gangrenosum en andere steriele pyodermieën (neutrofiele
dermatosen) bestaat de behandeling juist uit immunosuppressiva. Patiënten met
SLE of SLE-achtige beelden (MCTD, incomplete SLE criteria) kunnen last hebben
van ernstige recidiverende pyodermieën (pustels, furunculosis, impetiginisatie,
pityriasis capitis met impetiginisatie, seborroïsch eczeem), ook als nog geen
immunosuppressiva werden gestart. Dit komt vooral voor bij vrouwen met een donkere
huid, een groep die vaak getroffen wordt door SLE. Het is nog niet duidelijk
wat de oorzaak is van deze afweerstoornis bij SLE. Er is ook een link tussen
CDLE en congenitale immuundeficiënties (
chronic
granulomatous disease).
![Stafylococcus aureus (klik op foto voor vergroting) [bron: www.vcharkarn.com] Stafylococcus aureus](../../../afbeeldingen/illustraties/stafylococcus-aureusz.jpg) |
![Streptococcus pyogenes (klik op foto voor vergroting) [bron: www.gloshospitals.nhs.uk] Streptococcus pyogenes](../../../afbeeldingen/illustraties/streptococcus-pyogenes-4z.jpg) |
![Pustels door S. aureus (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] pustels](../../../afbeeldingen/pustels-1z.jpg) |
Stafylococcus aureus |
Streptococcus pyogenes |
infectieus (S. aureus) |
![Pustels door S. aureus (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] pustels](../../../afbeeldingen/pustels-5z.jpg) |
![Pustels door S. aureus (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] pustels](../../../afbeeldingen/pustels-6z.jpg) |
![Pustels door S. aureus (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] pustels](../../../afbeeldingen/pustels-7z.jpg) |
pustuleuze
erysipelas |
pustuleuze
erysipelas |
pustuleuze
erysipelas |
![Metastatic Crohn disease (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] metastatic Crohn disease](../../../afbeeldingen/pustels-2z.jpg) |
![Pyoderma gangrenosum (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Pyoderma gangrenosum](../../../afbeeldingen/pustels-3z.jpg) |
![Pustulosis palmoplantaris (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Pustulosis palmoplantaris](../../../afbeeldingen/pustels-4z.jpg) |
metastatic
Crohn disease |
pyoderma
gangrenosum |
pustulosis
palmoplantaris |
Pyodermie, infectieus:
folliculitis
furunkel, karbunkel
furunculose
eczema met impetiginisatie
impetigo vulgaris
intertrigo
paronychia acuta en chronica
sycosis barbae
Staphylococcen dragerschap
Pyoderma, niet infectieus:
pyoderma gangrenosum
pyoderma vegetans (pyodermatitis vegetans)
pyostomatitis vegetans
pyodermatitis-pyostomatitis
vegetanspyoderma faciale
(rosacea fulminans)pustuleuze
erupties (zie voor dd van pustuleuze huidafwijkingen ook onder het kopje
efflorescenties, subgroep
pustula)
Locale antibacteriële
middelen (zie
overzicht
antiseptica)
R/ fucidine creme (30 g), fucidine zalf (30 g).
R/ Betadine
jodium zalf (30 g / 50 g)
R/ chloorhexidine crème 1% FNA (30 g).
R/ tetracycline
zalf of crème FNA (30 g).
R/ Bactroban (mupirocine) zalf (15 g).
R/ Flammazine
(zilversulfadiazine) crème (50 g).
R/ Betadine scrub (120 ml) en shampoo
(120 ml).
R/ Hibiscrub (250 ml).
Systemische antibiotica (zie
overzicht antibiotica)
R/ flucloxacilline 4 dd 500 mg of 3 dd 1000 mg.
R/ amoxicilline / clavulaanzuur
3 dd 625 mg.
R/ claritromycine 2 dd 250 mg of 1 dd 500 mg SR.
R/ azitromycine
1 dd 250 mg.
R/ ciprofloxacine 2 dd 500 mg.
R/ clindamycine 3-4 dd 300
mg.
R/ feneticilline 3 dd 500 mg.
R/ erytromycine 3-4 dd 500 mg.
R/
amoxicilline 3 dd 500 mg.
R/ minocycline 1 dd 50-100 mg.
R/ doxycycline
1 dd 100-200 mg.
Auteur(s):dr. Jan R. Mekkes.
Dermatoloog, Amsterdam UMC.