Jeuk in het vulvaire gebied kan evenals pruritus ani door allerlei verschillende aandoeningen worden veroorzaakt zoals eczeem, met name atopisch, intertrigineus en contactallergisch, gist- en schimmel infecties, fluor vaginalis ten gevolge van vaginitis (trichomoniasis, candidiasis, gonorroe enz.), parasitaire infecties (oxyuriasis, scabiës, pediculosis pubis), atrofische vaginitis, lichen sclerosus, lichen planus, vitiligo, psychogeen, habitueel krabgedrag, M. Behçet, auto-immuun bulleuze dermatosen, M. Hailey-Hailey. Vaak wordt er geen oorzaak gevonden maar is er een vicieuze cirkel ontstaan van jeuk - krabben - lichenificatie - jeuk. Zie ook onder lichen simplex chronicus.





Diagnostiek:
Kweek of microscopisch onderzoek bij infecties. Biopt bij verdenking op VIN, SCC, en op indicatie bij lichen sclerosus en lichen planus.

Therapie:
Richten op oorzaak, onderliggende aandoeningen behandelen.

Adviezen:
Draag zacht en ruim katoenen ondergoed, schoon en absorberend. Gebruik hypoallergene zeep en verzorgingsproducten. Gebruik zo weinig mogelijk of geen zeep. Gebruik geen geparfumeerde producten, reinigingstissues. Gebruik geen gekleurd of geparfumeerd toiletpapier. Hou het vulvaire gebied goed schoon. Droog goed na douche of bad. Voorkom contact met urine of faeces, voorkom smetten (bestrijd overgewicht). Bij habitueel krabgedrag: draag katoenen handschoenen 's nachts. Bij dyspareunie: gebruik een hypoallergeen glijmiddel van goede kwaliteit. Bij folliculitis na scheren: overweeg andere ontharingstechnieken.

R/ Sederende antihistaminica voor de nacht (Nedeltran 1 dd 5-10 mg a.n., hydroxyzine 1 dd 25-50 mg a.n.)
R/ vaseline album.
R/ lanette-vaseline crème of andere indifferente vetcrèmes.
R/ zinksulfaatvaseline crème.
R/ lokale corticosteroïden.
R/ Protopic (tacrolimus) 0.03% zalf, tube à 30 g, of Elidel (pimecrolimus) crème, tube à 30 g.
R/ systemische antipruriginosa die ingrijpen op de zenuwgeleiding van jeukprikkels, zoals gabapentine, amitriptyline, sertraline, naltrexon, quetiapine, lamotrigine, oxcarbazepine. Zie onder aquagene pruritus.


Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.