Circa 50-80% van de psoriasis patiënten heeft
psoriasis unguium
(psoriasisnagels). Bij psoriasis met gewrichtsklachten zelfs 85%. Nagel psoriasis
als geïsoleerd verschijnsel zonder verder huidafwijkingen komt regelmatig voor,
mogelijk heeft zelfs 5-10% van de bevolking dit (de incidentie van psoriasis
in Nederland is 2.5%). Het is vaak een cosmetisch probleem, en soms veroorzaakt
het pijn en hinder bij het normaal gebruik van de vingers. De nagels zijn altijd
in het zicht en hebben een belangrijke functie bij allerlei dagelijkse handelingen.
Nagelpsoriasis is moeilijk te behandelen. Systemische therapie is bij geïsoleerde
nagel psoriasis vaak te zwaar in verhouding tot het aangedane gebied, en lokale
therapie dringt moeilijk door tot de matrix. Bij elke therapie moet de behandeling
lang worden volgehouden (3-4 maanden) en het resultaat langdurig worden afgewacht
(2 maanden), omdat de nagel langzaam groeit (0.1 mm per dag).
Klinisch beeld:Verdikking van de nagel (subunguale hyperkeratose),
distale loslating (
distale onycholyse), bruine verkleuring (
olievlekfenomeen),
putjes in de nagelplaat, pustulosis, splinterbloedingen, paronychia in de nagelwal.
![Nagel psoriasis (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Nagel psoriasis](../../../afbeeldingen/nagelafwijkingen/psoriasis-unguium-10z.jpg) |
![Nagel psoriasis (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Nagel psoriasis](../../../afbeeldingen/nagelafwijkingen/psoriasis-unguium-8z.jpg) |
![Nagel psoriasis (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Nagel psoriasis](../../../afbeeldingen/nagelafwijkingen/psoriasis-unguium-9z.jpg) |
psoriasis
nagels |
psoriasis
nagels |
psoriasis
nagels |
![Nagel psoriasis (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Nagel psoriasis](../../../afbeeldingen/nagelafwijkingen/psoriasis-unguium-12z.jpg) |
![Nagel psoriasis (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Nagel psoriasis](../../../afbeeldingen/nagelafwijkingen/psoriasis-unguium-14z.jpg) |
![Olievlek fenomeen (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Olievlek fenomeen](../../../afbeeldingen/nagelafwijkingen/psoriasis-unguium-13z.jpg) |
verdikte
nagelriem |
geelbruine
verkleuring |
olievlekfenomeen |
![Olievlek fenomeen (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Olievlek fenomeen](../../../afbeeldingen/olievlek-fenomeenz.jpg) |
![Nagel psoriasis (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Nagel psoriasis](../../../afbeeldingen/nagelafwijkingen/psoriasis-unguium-11z.jpg) |
![Nagel psoriasis (putjesnagels) (Klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Nagel psoriasis (putjesnagels)](../../../afbeeldingen/nagelafwijkingen/psoriasis-unguium-1z.jpg) |
olievlekfenomeen |
subunguale
hyperkeratose |
putjesnagels |
![Nagel psoriasis (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Nagel psoriasis](../../../afbeeldingen/nagelafwijkingen/psoriasis-unguium-6z.jpg) |
![Nagel psoriasis (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Nagel psoriasis](../../../afbeeldingen/nagelafwijkingen/psoriasis-unguium-3z.jpg) |
![Nagel psoriasis (putjesnagels) (Klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Nagel psoriasis (putjesnagels)](../../../afbeeldingen/nagelafwijkingen/psoriasis-unguium-2z.jpg) |
olievlekfenomeen |
psoriasis nagels |
putjesnagels |
![Nagel psoriasis (subunguale hyperkeratose) (Klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Nagel psoriasis (subunguale hyperkeratose)](../../../afbeeldingen/nagelafwijkingen/psoriasis-unguium-5z.jpg) |
![Acrodermatitis continua van Hallopeau (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Acrodermatitis continua van Hallopeau](../../../afbeeldingen/nagelafwijkingen/psoriasis-unguium-4z.jpg) |
![Anatomie van de nagel (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Anatomie van de nagel](../../../diversen/anatomie/nagel3zz.jpg) |
subunguale
hyperkeratose |
pustels
(Hallopeau) |
anatomie
nagel |
DD:Mycose,
paronychia,
acrodermatitis continua van Hallopeau,
pustulosis palmoplantaris, bacteriële
infecties,
nageldystrofie,
lichen planus, eczeem, contacteczeem,
alopecia areata. Infecties met schimmels
(Candida) en/of bacteriën kunnen gecombineerd met nagelpsoriasis voorkomen.
Zie verder onder
nagelafwijkingen.
Therapie:Trauma aan de nagels vermijden (
Köbnerfenomeen
kan optreden), korthouden, verzorgen, invetten, geen subungale hyperkeratose
wegschrapen met scherpe voorwerpen, geen plak kunstnagels aanbrengen.
Therapie
is moeizaam. Superinfecties op grond van kweek bestrijden (cave anaëroben).
R/ lokale corticosteroïden klasse III-IV, 1-2 dd, eventueel onder occlusie.
R/ nagellak met 8% clobetasoldipropionaat 0.05% (clobetasol nail lacquer, VS,
niet in Nederland).
R/ intralesionale corticosteroïden (Kenacort 10) 1 keer
per 6-8 weken injecteren gedurende 6 maanden. Spuit met een fijne naald (b.v.
met een 0.5 ml diabetes spuitje) 0.1-0.2 ml op 3 plekken in de nagelwal, op
circa 5-8 mm van de nagelriem, en diep, dichtbij en net boven de proximale nagelmatrix.
Pijnlijke behandeling. Kenacort 10 kan ook met een dermojet in de nagelwal worden
geschoten, maar dat is ook pijnlijk en er is geen goede controle over de juiste
diepte en de juiste hoeveelheid.
R/ salicylzuur 10% in betamethason of clobetasol
zalf (salicylzuur 10% in Dermovate zalf).
R/ salicylzuur 20% in vaseline
gedurende 2 weken, daarna Dermovate zalf.
R/ overige middelen met geringe
verbetering: calcipotriol, tazaroteen 0.1% gel, 5-FU creme, dithranolgel 0,5-2%.
R/ topicale PUVA-therapie.
R/ ciclosporine drank 100 mg/ml 70%, maisolie
30% ad 10 ml in flacon met penseel.
S/ 2 dd nagel en gebied nagelriem mee
penselen.
Hiervan is een wonderbaarlijk goed effect beschreven in een kleine
Italiaanse studie. Er wordt echter getwijfeld aan de betrouwbaarheid van deze
publicatie. De resultaten kunnen niet door anderen worden gereproduceerd, en
de maisolie met Neoral geeft een lelijke gele verkleuring van de nagels. Advies:
niet aan beginnen.
R/ systemische therapie in ernstige gevallen (fumaarzuur,
acitretine (Neotigason), methotrexaat, TNF-remmers, andere biologicals). De
biologicals infliximab, adalimumab, ustekinumab en secukinumab zijn ook effectief
bij nagelpsoriasis, maar als het alleen om de nagels gaat zijn er vergoedingsperikelen
en moet een afweging worden gemaakt of de hoge kosten, en het geven van immuunsuppressie
voor langere tijd in verhouding staat tot de klachten.
![Behandeling van nagelpsoriasis met intralesionale corticosteroiden (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Behandeling van nagelpsoriasis met intralesionale corticosteroiden](../../../afbeeldingen/nagelafwijkingen/psoriasis-unguium-kenacort-injecties.jpg)
Behandeling
van psoriasis nagel met 5x Kenacort A10 injecties om de 4-6 weken.
Referenties
1. |
Cannavo SP, Guarneri F, Vaccaro M, Guarneri
B. Treatment of psoriatic nails with topical cyclosporin: a prospective
randomized placebo-controlled study. Dermatology 2003;206:153-156. |
2. |
Gregoriou S, Kalogeromitros D, Kosionis N,
et al. Treatment options for nail psoriasis. Expert Rev Dermatol
2008;3:339-344. |
Auteur(s):dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam
UMC.
Bart Nanninga. Dermatoloog, Amsterdam UMC.