Circa 50-80% van de psoriasis patiënten heeft
psoriasis
unguium (psoriasisnagels). Bij psoriasis met gewrichtsklachten zelfs 85%.
Nagel psoriasis als geïsoleerd verschijnsel zonder verder huidafwijkingen
komt regelmatig voor, mogelijk heeft zelfs 5-10% van de bevolking dit (de
incidentie van psoriasis in Nederland is 2.5%). Het is vaak een cosmetisch
probleem, en soms veroorzaakt het pijn en hinder bij het normaal gebruik van
de vingers. De nagels zijn altijd in het zicht en hebben een belangrijke
functie bij allerlei dagelijkse handelingen. Nagelpsoriasis t is moeilijk te behandelen. Systemische therapie is bij
geïsoleerde nagel psoriasis vaak te zwaar in verhouding tot het aangedane
gebied, en lokale therapie dringt moeilijk door tot de matrix. Bij elke
therapie moet de behandeling lang worden volgehouden (3-4 maanden) en het
resultaat langdurig worden afgewacht (2 maanden), omdat de nagel langzaam
groeit (0.1 mm per dag).
Klinisch beeld:Verdikking van de nagel
(subunguale hyperkeratose), distale loslating (distale onycholyse), bruine
verkleuring (
olievlekfenomeen),
putjes in de nagelplaat, pustulosis, splinterbloedingen, paronychia in de
nagelwal.
![Nagel psoriasis (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Nagel psoriasis](../../../afbeeldingen/nagelafwijkingen/psoriasis-unguium-10z.jpg) |
![Nagel psoriasis (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Nagel psoriasis](../../../afbeeldingen/nagelafwijkingen/psoriasis-unguium-8z.jpg) |
![Nagel psoriasis (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Nagel psoriasis](../../../afbeeldingen/nagelafwijkingen/psoriasis-unguium-9z.jpg) |
psoriasis
nagels |
psoriasis
nagels |
psoriasis
nagels |
![Nagel psoriasis (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Nagel psoriasis](../../../afbeeldingen/nagelafwijkingen/psoriasis-unguium-12z.jpg) |
![Nagel psoriasis (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Nagel psoriasis](../../../afbeeldingen/nagelafwijkingen/psoriasis-unguium-14z.jpg) |
![Olievlek fenomeen (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Olievlek fenomeen](../../../afbeeldingen/nagelafwijkingen/psoriasis-unguium-13z.jpg) |
verdikte
nagelriem |
geelbruine
verkleuring |
olievlekfenomeen |
![Olievlek fenomeen (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Olievlek fenomeen](../../../afbeeldingen/olievlek-fenomeenz.jpg) |
![Nagel psoriasis (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Nagel psoriasis](../../../afbeeldingen/nagelafwijkingen/psoriasis-unguium-11z.jpg) |
![Nagel psoriasis (putjesnagels) (Klik op foto voor vergroting) [bron: www.20min.ch] Nagel psoriasis (putjesnagels)](../../../afbeeldingen/nagelafwijkingen/psoriasis-unguium-1z.jpg) |
olievlekfenomeen |
subunguale
hyperkeratose |
putjesnagels |
![Nagel psoriasis (subunguale hyperkeratose) (Klik op foto voor vergroting) [bron: www.lib.uiowa.edu] Nagel psoriasis (subunguale hyperkeratose)](../../../afbeeldingen/nagelafwijkingen/psoriasis-unguium-5z.jpg) |
![Acrodermatitis continua van Hallopeau (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Acrodermatitis continua van Hallopeau](../../../afbeeldingen/nagelafwijkingen/psoriasis-unguium-4z.jpg) |
![Anatomie van de nagel (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Anatomie van de nagel](../../../diversen/anatomie/nagel3zz.jpg) |
subunguale
hyperkeratose |
pustels
(Hallopeau) |
anatomie
nagel |
DD:
Mycose,
paronychia,
acrodermatitis
continua van Hallopeau,
pustulosis palmoplantaris, bacteriële infecties,
nageldystrofie,
lichen
planus, eczeem, contacteczeem,
alopecia areata. Infecties met schimmels (Candida) en/of bacteriën
kunnen gecombineerd met nagelpsoriasis voorkomen. Zie verder onder
nagelafwijkingen.
Therapie:Trauma aan de nagels vermijden (
Köbnerfenomeen
kan optreden), korthouden, verzorgen, invetten, geen subungale hyperkeratose
wegschrapen met scherpe voorwerpen, geen plak kunstnagels aanbrengen.
Therapie is moeizaam. Superinfecties op grond van kweek bestrijden (cave
anaëroben).
R/ lokale corticosteroïden klasse III-IV, 1-2 dd, eventueel
onder occlusie.
R/ nagellak met 8% clobetasoldipropionaat 0.05%
(clobetasol nail lacquer, VS, niet in Nederland).
R/ Intralesionale
corticosteroïden (Kenacort 10) 1 keer per 6-8 weken injecteren gedurende 6 maanden.
Verdeel met een fijne naald (b.v. met een 0.5 ml diabetes spuitje) 0.1-0.2
ml over 3 plekken in de nagelwal, op circa 5-8 mm van de nagelriem, en diep, dichtbij
en net boven de proximale
nagelmatrix. Pijnlijke behandeling. Kenacort 10 kan ook met een dermojet in
de nagelwal worden geschoten, maar dat is ook pijnlijk en er is geen goede
controle over de juiste diepte en de juiste hoeveelheid.
R/ salicylzuur 10% in
betamethason of clobetasol zalf (salicylzuur 10% in Dermovate zalf).
R/
salicylzuur 20% in vaseline gedurende 2 weken, daarna Dermovate zalf.
R/
Overige middelen met geringe verbetering: calcipotriol, tazaroteen 0.1% gel,
5-FU creme, dithranolgel 0,5-2%.
R/ topicale PUVA-therapie.
R/ Neoral
(ciclosporine) drank 100 mg/ml 70%, maisolie 30% ad 10 ml in flacon met
penseel.
S/ 2 dd nagel en gebied nagelriem mee penselen.
Hiervan is een
wonderbaarlijk goed effect beschreven in een kleine Italiaanse studie. Er
wordt echter getwijfeld aan de betrouwbaarheid van deze publicatie. De
resultaten kunnen niet door anderen worden gereproduceerd, en de maisolie
met Neoral geeft een lelijke gele verkleuring van de nagels. Advies: niet
aan beginnen.
R/ Systemische therapie in ernstige gevallen (fumaarzuur,
acitretine (Neotigason),
methotrexaat, TNF-remmers). De biologicals infliximab, adalimumab,
ustekinumab en secukinumab zijn ook effectief bij nagelpsoriasis, maar als
het alleen om de nagels gaat zijn er vergoedingsperikelen en moet een
afweging worden gemaakt of de hoge kosten, en het geven van immuunsuppressie
voor langere tijd in verhouding staat tot de klachten.
![Behandeling van nagelpsoriasis met intralesionale corticosteroiden (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Behandeling van nagelpsoriasis met intralesionale corticosteroiden](../../../afbeeldingen/nagelafwijkingen/psoriasis-unguium-kenacort-injecties.jpg)
Behandeling
van psoriasis nagel met 5x Kenacort A10 injecties om de 4-6 weken.
Referenties
1. |
Cannavo SP,
Guarneri F, Vaccaro M, Guarneri B. Treatment of psoriatic nails with topical
cyclosporin: a prospective randomized placebo-controlled study. Dermatology
2003;206:153-156. |
2. |
Gregoriou S, Kalogeromitros D, Kosionis N, et al.
Treatment options for nail psoriasis. Expert Rev Dermatol 2008;3:339-344. |
Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, AMC, Amsterdam.
Bart Nanninga.
Dermatoloog, AMC, Amsterdam.