Strophulus (synoniemen: strophulus pruriginosum, strophulus
infantum, prurigo infantum, prurigo simplex, lichen urticatus) is een oude naam
voor jeukende papeltjes die bij kinderen werden gezien, vooral voorkomend in
de zomermaanden. Het is in 1895 beschreven door Blaschkow in het Berlinische
Klinische Wochenschrift onder de naam strophulus infantum. In de huidige literatuur
wordt de naam strophulus niet meer gebruikt, maar
prurigo infantum,
of beschrijvend:
acute prurigo papels bij kinderen.
Als de jeukbulten met zekerheid zijn veroorzaakt door insecten dan worden specifieke
termen gebruikt zoals
culicosis (muggenbeten) of
pulicosis (vlooienbeten). De term
prurigo simplex wordt soms gebruikt als synoniem voor prurigo
infantum, maar ook voor acute prurigo papels en
subacute prurigo (itchy red bump
disease) bij volwassenen.
Prurigo
infantum oftewel
strophulus is een acute
uitbarsting van sterk jeukende seropapeltjes (
acute prurigo papels),
vaak omgeven door een erythemateuze hof, op romp en extremiteiten. In het centrum
kan zich ook een vesikel of bulla vormen (strophulus bullosa). Het erytheem
verdwijnt binnen enkele uren, maar er persisteert een jeukende, geïndureerde
en vaak geëxcorieerde papel. Het wordt vooral gezien bij kinderen tussen 2 en
8 jaar, en vooral in de zomer en herfst. Het kan bij één aanval blijven, maar
ook recidiverend of chronisch verlopen. Hoewel absolute zekerheid ontbreekt,
is de meest waarschijnlijke oorzaak van strophulus zoals het oorspronkelijk
door Blaschkow is beschreven een (overgevoeligheids-) reactie op insektenbeten
(mijten, vlooien, steekvliegjes, muggen, bedbugs). Acute prurigo papels kunnen
ook zomaar ontstaan, spontaan of als een allergische reactie op een antigeen.
Bij voedingsallergie kan bijvoorbeeld een acute papuleuze of papulovesiculeuze
eruptie kan ontstaan. Deze reactie is echter vluchtig van aard, strophulus niet.
Vaak wordt ook helemaal geen oorzaak gevonden voor acute prurigo papels bij
kinderen. In de DD hoort ook urticaria te staan, met name cholinergische urticaria
(warmte urticaria).
Oorzaken van acute jeukbulten bij kinderen
(prurigo infantum):- insektenbeten (vaak langer persisterend, krabeffecten):
zie verder onder
prurigo parasitaria,
culicosis,
pulicosis,
bedbugs.
- allergische reactie
op een endogeen allergeen (
voedingsallergie?
vaak niet persisterend).
- urticaria variant (dd cholinergische urticaria;
zeer vluchtig).
- acute
prurigo papel eci.
- acute eczeem papel nno (vaak bij atopische kinderen).
Therapie:Bij verdenking op muggen maatregelen nemen
(horren, klamboe). Eventuele huisdieren screenen op vlooien.
R/
lokale antipruriginosa.
R/
lokale corticosteroïden.
R/
antihistaminica bij chronisch recidiverende
acute prurigopapels e.c.i.
Auteur(s):dr. Jan
R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.