Bij jonge vrouwen die TNFα remmers (adalimumab, infliximab) gebruiken voor dermatologische indicaties bestaat vaak de vraag of deze middelen veilig kunnen worden doorgebruikt in de zwangerschap. In zijn algemeenheid wordt geprobeerd om tijdens zwangerschap geen geneesmiddelen voor te schrijven tenzij dit absoluut noodzakelijk is. Stoppen kan echter problemen veroorzaken, namelijk opvlammen van de aandoening waarvoor het was gestart (psoriasis, hidradenitis suppurativa, sarcoïdose, pyoderma gangrenosum), en het risico op de vorming van antistoffen bij langer stoppen dan 4 maanden, waardoor het middel niet meer kan worden gebruikt.

Er is inmiddels een lange ervaring met het voorschrijven van TNFα-remmers tijdens de zwangerschap. In de meest recente reviews wordt gesteld dat er geen aanwijzingen zijn dat gebruik van TNFα-remmers tijdens zwangerschap en lactatie schadelijke gevolgen hebben voor de baby. Dit betekent dat het gewoon kan worden voorgeschreven. Wel passeert het de placenta, met als consequentie dat ook de pasgeborene in de eerste weken na de bevalling een verminderde afweer heeft en meer bevattelijk is voor infecties. Er wordt geadviseerd om geen levend verzwakte vaccins toe te dienen in het eerste levensjaar. Ondanks deze kanttekeningen zijn er in de studies geen schadelijke gevolgen waargenomen bij de pasgeborenen in het eerste levensjaar, en ook niet na 5 jaar (ZonMW studie).

Levend verzwakte vaccins zijn voor kinderen van moeders die tijdens de zwangerschap TNFα blokkers hebben gebruikt de eerste 12 maanden na de bevalling gecontra-indiceerd. In Nederland betreft dat van het Rijks Vaccinatie Programma (RVP) alleen de BMR (bof, mazelen, rode hond), maar die wordt pas op 14 maanden gegeven. Ook rotavirus-vaccinatie, BCG-vaccinatie, OPV (oraal polio vaccin) en waterpokken-vaccinatie mogen niet gegeven worden in het eerste jaar, maar die zijn niet standaard opgenomen in het RVP.

De overige vaccinaties in het 1e jaar volgens het RVP-schema zijn allemaal geïnactiveerde vaccins en kunnen zonder gevaar gegeven worden. Soms kan een kinderarts aangeven dat een extra DKTP-Hib-HepB en/of pneumokokkenvaccinatie bij een kind van een moeder, die tijdens de zwangerschap biologicals heeft gebruikt, wenselijk is om de immuunrespons bij het kind te verbeteren. Meestal heeft de kinderarts dan een titerbepaling na de primaire serie (2-3-5 schema of 3-5 schema) gedaan. Het gaat vooral om pneumokokken en Hib-conjugaatvaccinatie, die het meest gevoelig lijken.




Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.