Een tong fibroom (irritatie fibroom, traumatisch fibroom, bijt-fibroom, focale fibreuze hyperplasie, fibrous nodule of the tongue, bijt-granuloom) is een vaak voorkomende goedaardige tumor in de mondholte. Het wordt beschouwd als een reactieve toename van bindweefsel als reactie op een locaal trauma of irritatie van de slijmvliezen. Mogelijk is het een verlittekend eindstadium van een granuloma pyogenicum.

Klinisch beeld:
Bolronde, soms gesteelde roze nodus met glad oppervlak, enkele mm tot 1.5 cm groot. Kan in de gehele mondholte voorkomen, maar vooral aan de binnenkant van de wangen ter hoogte van de linea alba mucosae, waar tanden en kiezen op elkaar komen (bijtletsel), of op de lippen, de tong of de gingiva. De kleur is gelijk aan de omringende mucosa. Kan bij de gepigmenteerde huid ook een grijze tint hebben. Als het oppervlak hyperkeratotisch wordt ontstaat een witte tint. Het komt vaak op oudere leeftijd voor (>60) en vaker bij vrouwen dan bij mannen. Veroorzaakt meestal geen klachten, soms is er traumatische ulceratie van het oppervlak.



DD:
Abrikossof tumor (granular cell tumor), mucocele, verruciform xanthoom, glycogenic acanthosis, cystic hygroma, plaveiselcelcarcinoom, lichen planus, benigne of maligne speekselkliertumor, lymfangioma.

PA:
Nodulaire massa op gebouwd uit dicht bindweefsel bedekt met (atrofisch) plaveiselcel epitheel, soms erosief. Niet ingekapseld, geleidelijke overgang naar de omliggende dermis. Een mild ontstekingsinfiltraat met lymfocyten en plasmacellen.

Therapie:
Krappe excisie, bij kleine noduli met een passend biopt. Recidieven komen weinig voor. Advies is om het in te sturen voor PA om een plaveiselcelcarcinoom of andere tumor uit te sluiten.


Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.