Bij sommige vormen van alopecia (haaruitval) vallen ook de wenkbrauwen uit (eyebrow alopecia). De belangrijkste oorzaak van wenkbrauwuitval is alopecia areata. Ook wordt het vaak gezien bij frontal fibrosing alopecia. Soms vallen alleen de laterale gedeelten van de wenkbrauw uit. Dit wordt ook wel het Hertoghe sign of het Queen Anne's sign genoemd. Eugene Ludovic Christian Hertoghe (1860-1928) was een Belgische internist gespecialiseerd in hypothyreoïdie. Met Queen Anne wordt bedoeld Anne van Denemarken (1574-1619), Queen of Scotland, waarvan portretten circuleren met dunne laterale wenkbrauwen. Laterale wenkbrauw uitval komt voor bij ulerythema ophryogenes, maar ook bij atopisch eczeem, hypothyreoidie, porphyria cutanea tarda, zware metalen vergiftiging, en lues. Zie voor meer oorzaken van uitgevallen wenkbrauw haren de onderstaande tabel. In de review van Velez N. et al. (2007) is een flowchart opgenomen voor de diagnostiek van wenkbrauw uitval.




Therapie:
Bij inflammatoire oorzaken, zoals alopecia areata, kan naast systemische therapie injectie met locale corticosteroïden effectief zijn. Een lage concentratie, Kenacort A10, 1:3 verdund met 0.9% natriumchloride (eindconcentratie 2.5 mg/ml) is dan al voldoende en geeft minder kans op bijwerkingen zoals atrofie.
R/ lokale corticosteroïden.
R/ Protopic of Elidel.
R/ bimatoprost oogdruppels 0.03% 1 dd gedurende 3 maanden.

Als de wenkbrauwen compleet en irreversibel zijn verdwenen, zoals bij langdurig bestaande alopecia areata totalis, maar ook bij sommige vormen van congenitale hypotrichosis, dan kan een goed cosmetisch resultaat worden bereikt met plak-tattoo wenkbrauwen. Deze zijn online te bestellen via diverse websites, o.a. www.dermarolling.nl en www.bol.com. Zoekterm: semi-permantente waterproof wenkbrauw tattoo stickers.



Congenitale alopecia van de wenkbrauwen
Congenitale alopecia van de wenkbrauwen, of verminderde haargroei (hypotrichosis) van de wenkbrauwen is zeldzaam, en kan worden gezien bij één van de vele varianten van congenitale hypotrichosis (vaak is er dan ook afwezigheid van hoofdhaar of lichaamshaar), bij congenitale alopecia areata en familial eyebrow diffuse alopecia, bij ectodermale dysplasie of hypoplasie, bij ichthyosis, en soms in het kader van andere zeldzame genetische syndromen. Congenitale alopecia areata, aanwezig vanaf de geboorte, is zeer zeldzaam, maar er zijn toch enkele gevallen van beschreven.
Een kale plek in alleen een deel van de wenkbrauw komt ook voor als variant op congenital triangular alopecia (Brauer nevus), bij aplasia cutis (zeldzaam), en bij Manitoba oculotrichoanal syndrome (OMIM 248450, zeer zeldzaam).
Bij ectodermale dysplasie zijn er vaak ook nagelafwijkingen en tandafwijkingen, of afwijkingen aan de zweetklieren. Er zijn zeer veel verschillende ectodermale dysplasie syndromen beschreven. In de OMIM database van erfelijke ziekten kan men zoeken door de losse symptomen in te voeren. Bij de zoekterm ectodermal dysplasia AND eyebrow AND nail verschijnen er al meer dan 100 erfelijke syndromen waarbij dit voorkomt. Bij veel van die syndromen zijn er ook nog meer symptomen, zoals bijvoorbeeld afwijkingen aan de vorm van het gelaat (dysmorfie gelaat), hypohidrosis, mentale retardatie, oogafwijkingen, afwijkingen aan extremiteiten.





Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC, en Huid Medisch Centrum, Amsterdam.
Nathalie A. Bogaards. Dermatoloog, Huid Medisch Centrum, Amsterdam.